S prvim jutarnjim izmaglicama i učestalim kišama priroda nas uvodi u mirnije doba godine - jesen i zimu. U ovom razdoblju sve pršti od šarenila boja i dozrelih plodova, što su mnogi opisali kao zlatnu jesen.
Činjenica je da svako godišnje doba ima svoje plodove koji ga na neki način obilježavaju. U ove prohladne jesenje dane priroda nudi i kesten, pravi jesenji plod i ujedno jedan od simbola jeseni, čije hranjive tvari i aktivni sastojci povoljno utiču na cirkulaciju i pomažu u prilagođavanju organizma na sve hladnije dane.
Pitomi kesten, lat. Castanea sativa, jedna je od prvih namirnica koje je čovjek jeo. Najviše raste u južnoj Evropi i Sredozemlju, a istoričari kažu da se počeo širiti po Evropi preko Grčke.
Kestenovo drvo slično je hrastu, vrlo je cijenjeno i kvalitetno te može doživjeti i do 500 godina.
Najstarije drvo kestena, zvano "Sto konja", nalazi se na sicilijanskoj planini Etna i vjeruje se da je staro između 2.000 i 4.000 godina.
U prošlosti su ga, kao i danas, jeli pečenog i kuvanog, a od mljevenog kestena pravili su napitak koji je služio kao zamjena za kafu.
Od kestenovog meda pripremali su medenu rakiju.
Legenda kaže da je grčka vojska preživljavala na kestenju tokom povlačenja iz Male Azije 401. godine prije Hrista.
Ovi orašasti plodovi zbog hranjivosti su davani siromašnima u Francuskoj za praznik Sv. Martina, a u Toskani se tradicionalno jedu na dan Sv. Simona.
Kesten ima dvostruko više skroba nego krompir, pa nije čudo da je i dalje jedna od važnijih namirnica u Kini, Japanu i Južnoj Evropi.
Tamo se često koristi u obliku brašna za hljeb, zbog čega je dobio nadimak "stablo hljeba".
Poput oraha i badema, ne sadrži gluten, pa je pogodan za prehranu oboljelih od celijakije, osjetljivih na gluten ili alergičnih na pšenicu.
Sadrži minerale, vitamine B grupe, vitamine A i C. Oni se sačuvaju prilikom kuvanja, jer plod štiti debela kora.
Od minerala, bogat je kalijumom i fosforom, a sadrži i kalcijum, magnezijum, sumpor, hlor, željezo, bakar te mangan. U 100 grama sirovog ploda ima 200 kalorija, a glavni sastojak mu je skrob, kojeg u kestenu ima oko 44 odsto.
To je jedini orašasti plod koji sadrži vitamin C. Osim toga, kesten je neobično bogat folnom kiselinom, koja se inače nalazi u zelenom lisnatom povrću. Folna kiselina je potrebna za rast ćelija, sintezu DNK i normalan rad nervnog sistema.
Unos hrane bogate folnom kiselinom povećava izglede za začeće, a tokom trudnoće osigurava pravilan razvoj fetusa. Kesten je bogat izvor mononezasićenih masti poput oleinske i palmitinske kiseline.
Mononezasićene masti štite zdravlje kardiovaskularnog sistema i pomažu snižavanje nivoa holesterola. Zbog visoke energetske vrijednosti kesten se preporučuje djeci, sportistima, trudnicama i starijim osobama.
Pomaže kod bubrežnih i probavnih tegoba, a može se koristiti i za izbacivanje viška vode iz organizma. Uz to, djeluje i protivupalno, pa je idealna namirnica za osobe koje pate od artritisa i reume.
Proizvodi od kestena
Čaj od kestena ublažava simptome astme i kašalj.
Napravite ga tako da stavite šaku svježeg lišća ili pola šake suvog lišća kestena na pola litre vruće vode i pustite da odstoji. Možete piti tri šoljice dnevno. Čaj možete i grgljati kod prehlade i upale grla.
Tinktura načinjena od dijelova ove biljke pokazala se vrlo efikasnom protiv hemoroida. Uopšteno, kesten pozitivno utiče na vene.
Kestenov med je vrlo zdrav i pospješuje cirkulaciju, štiti jetru, pomaže kod gastritisa, anemije te fizičke i intelektualne iscrpljenosti.
Kora kestena i drvo bogati su taninom (sadrže više od 10 odsto tanina) pa se upotrebljavaju kao adstringensi (sredstvo za stezanje površine sluznice i povrijeđene kože).
Rese kestena koriste se za zaustavljanje dijareje i krvarenja te kod vanjskih povreda kože.
Kuvani plodovi pročišćavaju krv, naročito pomažu kod viška mokraćne kiseline te se preporučuju oboljelima od gihta i reume.
Kako savršeno ispeći kestenje u rerni?
Savršeni okusi ove šumske delicije trenutno su na raspolaganju.
Kuvano ili pečeno, slano ili slatko, kestenje je uvijek dobar izbor.
Za početak, ne rizikujte suvišne povrede tupim noževima i rezanjem kore u krstiće ili kružiće, potrebna vam je samo jedna duga linija duž cijelog kestena i to napravljena nazubljenim nožem za hljeb! Nakon toga kestenje stavite u lonac s vodom. Kuvajte ga dok voda ne uzavre, a potom ocijedite, stavite u posudu za pečenje i pecite na 220 stepeni 20 do 25 minuta. Kada bude gotovo, zamotajte ga u kuhinjsku krpu i pustite da odstoji nekoliko minuta.
Hrana se bira prema godišnjem dobu
Prema principima tradicionalne kineske medicine, hrana se bira tako da odgovara stanju organizma, ali i godišnjem dobu. Tako bi u jesen trebalo konzumirati hranu koja ima zagrijavajući efekat na organizam.
U tradicionalnoj kineskoj medicini kesten se preporučuje kao hrana i lijek. Po prirodi topao, a okusom sladak, ima funkciju jačanja želuca, sljezine i bubrega, organa koji su, prema kineskom učenju, i inače tokom jeseni (sljezina i želudac) i zime (bubrezi i mokraćni mjehur) "energetski slabiji".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.