Svake godine tokom novogodišnjih i božićnih praznika posebno se izdvoji jedan događaj, a to je mini-turneja u skijaškim skokovima "Četiri skakaonice".
Iako je ovaj događaj redovni dio Svjetskog kupa u skijaškim skokovima, tokom godina se iskristalisao kao jedan od najzanimljivijih i najpraćenijih sportskih događaja u vrijeme praznika.
Biti pobjednik turneje je stvar prestiža i pobjeda na turneji za većinu skijaša skakača je u istom rangu kao osvojiti Svjetski kup ili čak olimpijsku medalju, tako da ona konstatacija da "skijaš skakač koji ne pobijedi u tom takmičenju kao da nije ni skakao u karijeri" ima smisla.
Ove godine biće održano 59. izdanje jednog od najvažnijih skijaških događaja koje se već tradicionalno održava na po dvije skakaonice u Njemačkoj i Austriji.
Turneja počinje u Obersdorfu (28. decembra), slijedi Garmiš-Partenkirhen (31. decembra) a zatim se skakači sele u susjednu Austriju, gdje će se takmičenje nastaviti u Inzbruku (2. januara) i Bišofshofenu (5. januara).
Prvi put ovo takmičenje je održano 1953. godine, a čovjek koji je pokrenuo inicijativu da se turneja održi na četiri skakaonice bio Emerih - Puci Pepeunig.
Predstavnik kluba skakača iz Inzbruka okupio je kolege iz Garmiš-Partenkirhena, Bišofshofena i Obersdorfa i ideja o novogodišnjoj turneji bila je osmišljena. Kasnije se saznalo da su se njemački i austrijski skakači takmičili i mnogo ranije, ali je Međunarodna skijaška federacija tek 1949. uvrstila skokove u Garmišu u svoj kalendar.
Prva turneja počela je 1. januara 1953. godine takmičenjem u Garmiš-Partenkirhenu. Učestvovali su predstavnici šest država (Njemačke, Austrije, Švedske, Norveške, Švajcarske i Jugoslavije), a pred oko dvadeset hiljada gledalaca pobijedio je Norvežanin Asgejr Delplac.
Televizijski prenosi su uvedeni 1956, a i ove godine, kao i prethodnih, vlada veliko interesovanje pa se očekuju TV prenosi u preko 40 država svijeta.
Prošle sezone najbolji je bio Austrijanc Andreas Kefler, ali prvo ime ovog takmičenja je Jane Ahonen koji je jedini pet puta trijumfovao na turneji "Četiri skakaonice".
Ahonen je do pobjeda došao u sezonama 1998/1999, 2002/2003, 2004/2005, 2005/2006 i 2007/2008.
Jedan od najboljih i najuspješnijih skijaša skakača na svijetu koji se vrlo rijetko nasmije čak i kada pobijedi (nadimak Maska) 2008. je otišao u penziju ali se vrlo brzo vratio. Nedugo zatim je opet objavio da se povlači, ali izgleda da ne može bez takmičenja pa se i ove godine takmiči u Svjetskom kupu iako je daleko od stare forme.
Iza Ahonena, po broju pobjeda, su Jens Vajsflog, koji je četiri puta trijumfovao na njoj, a potom slijede Helmut Reknahel i Bjorn Virkola, koji imaju po tri pobede. Virkola je ujedno jedini takmičar koji je došao do tri uzastopne pobjede, od 1967. do 1969. godine. Ahonen je trijumfovao tri puta za redom, ali je u sezoni 2005/2006. titulu podijelio s Jakubom Jandom i zbog toga se one ne računaju kao Virkoline.
Vajsflog i Virkola se nalaze na vrhu po broju pojedinačnih pobjeda na takmičenjima u okviru turneje sa po deset trijumfa, a potom slijedi Ahonen sa devet i Mati Nikenen, koji je ostvario sedam trijumfa. Ipak, nikome od njih nije pošlo za rukom da tokom jedne turneje trijumfuju na sva četiri takmičenja. Jedini koji je to uspio bio je Nijemac Sven Hanavald, koji je u sezoni 2001/2002, pobijedio u Oberstdorfu, Garmiš-Partenkirhenu, Inzbruku i Bišofshofenu. Takav uspjeh niko prije njega, a ni poslije, nije uspio da ostvari.
Što se tiče nacija, apsolutni lider je Njemačka (16 pobjeda), Finska ima 15, a Švedska 10.
Turneja je dio Svjetskog kupa, ali ima svoj sistem bodovanja i sistem kvalifikacija. Tokom turneje boduju se rezultati sa sva četiri takmičenja, a šampion postaje skakač koji sakupi najviše bodova. Za razliku od generalnog plasmana Svjetskog kupa tokom turneje "Četiri skakaonice" sabiraju se bodovi dobijeni na osnovu dužine skoka i ocjena sudija. Naravno, svako od četiri takmičenja se boduje i za Svjetski kup isto kao i sva druga takmičenja tokom sezone.
"Četiri skakaonice" su poznate po jedinstvenom kvalifikacionom sistemu. Za razliku od ostalih takmičenja u okviru Svjetskog kupa, gdje 30 najboljih skakača iz prve runde obezbjeđuje plasman u drugu, turneja je poznata po svom nokaut sistemu, koji je uveden u sezoni 1996/1997. Kvalifikacije za sva četiri takmičenja su na programu dan ranije prije zvaničnih skokova, poslije kojih plasman obezbjeđuje 50 takmičara koji se potom dijele u 25 parova. Svih 25 pobjednika tih duela i još petorica s najboljim skokovima obezbjeđuju plasman u drugu rundu. Ipak, ako zbog vremenskih uslova nije moguće da kvalifikacije budu održane dan ranije, nokaut sistem se ne koristi, već se takmičenje održava po postojećim pravilima Svjetskog kupa.
Što se tiče favorita, uvijek je nezahvalno prognozirati ko će biti najbolji jer ovo takmičenje svake godine ima nekog svog junaka.
U najboljoj formi je Austrijanac Tomas Morgenštern koji je vodeći u Svjetskom kupu, ispred timskog kolege Andreasa Keflera koji je slavio na prošlogodišnjoj turneji.
Gregora Šlirencauera sigurno neće biti na prve dvije skakaonice, a Austrijanca bi povreda koljena mogla da košta da ne nastupi ni u drugom dijelu takmičenja.
Čast Finske braniće Mati Hautameki i Vile Larinto, a moguće je da se pojavi i Ahonen. U najuže favorite spada i Švajcarac Simon Aman, te Austrijanac Volfgang Lojcl. Uzdanica Poljske još ove godine biće veteran Adam Mališ, kome bi ovo trebalo da bude posljednja sezona u Svjetskom kupu, a koji je poznat po tome da napravi odličan rezultat kada to niko od njega ne očekuje.
Raspored turneje
29. decembar Oberstdorf
1. januar Garmiš-Partenkirhen
3. januar Inzbruk
6. januar Bišofshofen
Svjetski kup
1. Tomas Morgenštern (Aut) 605
2. Andreas Kefler (Aut) 480
3. Mati Hautameki (Fin) 351
4. Vile Larinto (Fin) 339
5. Simon Aman (Šva) 311
Obersdorf
Prvi skokovi u Oberstdorfu održani su 1909. godine, na temeljima te skakonice 1923. godine podignuta je nova, nekoliko puta renovirana, ali i danas, kako kažu najgora i najstaromodnija. Možda samo još neko vrijeme, jer je Oberstdorf kandidat za Svjetsko prvenstvo u skokovima 2005. godine, pa će se za to takmičenje sigurno biti izgrađena nova skakonica. Rekorder skakonice je Martin Šmit, koji je 2000. godine skočio 133 m.
Garmiš-Partenkirhen
Skakaonica u "Garmišu" napravljena je 1925. ali tek kasnije je korištena za takmičenja. Pažnju na ovu skakaonicu prvi put je privukao Norvežanin Rolf Kerbi kada je 5. februara 1934. doskočio na 70 metara. Ipak, Olimpijske igre koje su održane 1936. proslavile su ovu građevinu koja, iako je bila siromašna pratećim objektima, zabilježila je posjetu od 130 hiljada gledalaca. Tokom narednih godina skakaonica je bila nekoliko puta preuređivana, a posljedni put 1996. kada je i poprimila današnji izgled.
Inzbruk
"Haselhof" skakaonica u Inzbruku je napravljena 1906. i nije mijenjana skoro dvije decenije kada je detaljno rekonstruisana do današnjeg izgleda. Na ovom mjestu su dva puta održane Olimpijske igre 1964. i 1976. godine. Ova skakaonica nije naročito omiljena među "letačima" jer se na njoj postižu manje daljine, nego na ostale tri skakaonice u okviru ove turneje.
Bišofshofen
"Pol Auserlajtner" naziv je skakaonice u gradu Bišofshofenu, u Austriji. Ime je dobila po austrijskom skijašu skakaču koji je preminuo od posljedica pada 1952. godine. Otvorena je 1941. a 1949. Nijemac Rudolf Gering je skočio preko sto metara. Danas je kritična tačka na 120 metara. Da bi se uslovi za skakače popravili u Bišofshofenu je promijenjen nagib za doskok jer su se takmičari često, poslije dobrih skokova, povređivali zbog oštrog ugla na dijelu gdje su se zaustavljali. Preuređena je 2003.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.