BANJALUKA - Učesnici naučnog skupa na temu "Obojene revolucije kao instrument geopolitičke transformacije" zaključuju da rukovodstvo Republike Srpske treba da usvoji i preduzme "osnovne mjere s ciljem učvršćivanja države i sprečavanja mogućnosti spolja dirigovanih smjena ili nametanja vlasti".
Učesnici ovog skupa, održanog u prostorijama Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske u Banjaluci, svoje sumarne zaključke i preporuke formulisali su u završnom dokumentu "Banjalučka deklaracija: prijedlog mjera za zaštitu Republike", koji je upućen Vladi i javnosti Republike Srpske.
Tehnologija za svrgavanje nekooperativnih političkih rukovodstava, da bi na njihovo mjesto bile postavljene poslušničke vlasti, poznatija pod sintagmom "obojena revolucija", već nekoliko mjeseci primjetno se provodi u Republici Srpskoj.
Mada u Republici Srpskoj ovaj proces još nije dostigao tačku gdje predstavlja realnu prijetnju po stabilnost ustavnog poretka i održivost demokratskog sistema, učesnici skupa smatraju da je proaktivno djelovanje jedno od najefikasnijih sredstava da se neutrališe ovaj vid specijalnog rata koji vode strani centri moći.
Osnovni mehanizam koji se koristi u okviru primjene ove tehnologije je intenzifikacija, u širokim slojevima društva, već postojećeg i često opravdanog nezadovoljstva objektivnim uslovima života, i zatim profesionalno usmjeravanje masovne negativne energije u funkciji ostvarivanja političkih ciljeva za račun stranih nalogodavaca.
Pravi ciljevi sasvim su različiti od onih za koje lokalni učesnici vjeruju da se zalažu. U tom procesu ključne uloge imaju namjenski formirane lažne "nevladine organizacije,“ kontrolisani mediji i lokalni politički faktori, koji su podložni ucjeni, mitu i drugim vidovima spoljnog uticaja.
"Obojene revolucije" odvijaju se po ustaljenoj matrici, uz određena prilagođavanja okolnostima na licu mjesta. One suštinski imaju manipulativan i antidemokratski karakter zato što se provode simulirajući narodne buntove, a u stvari su brižljivo pripremane obavještajne operacije koje se izvode pod lažnom zastavom i kojima rukovode obučeni kadrovi predvođeni profesionalcima.
Trenutno, osim Republike Srpske, prevrati ovakve vrste u toku su ili djelimično već izvedeni u Ukrajini i Venecueli.
Osnovne mjere koje rukovodstvo Republike Srpske treba da preduzme u cilju učvršćivanja države i sprečavanja mogućnosti spolja dirigovanih smjena ili nametanja vlasti mogu se podijeliti na dvije opšte kategorije - društvena konsolidacija i operativna politika samozaštite.
Kada je riječ o društvenoj konsolidaciji, na prvom mjestu treba preduzeti suštinske korake s ciljem vraćanja ili jačanja povjerenja između građana i države, jer samo smanjenje otuđenja na toj relaciji može spriječiti ili suzbiti pojavu vaninstitucionalnih pokreta, čiji je krajnji cilj destabilizacija Republike Srpske:
Bar po jedan nacionalni televizijski, radio i internet medij treba da bude isključivo u službi Republike Srpske, bez i najmanje primjese stranog uticaja. Bitno je obezbijediti da se, putem medija, organizacije koje se zalažu za rješavanje problema putevima koji su van zakonom propisanog demokratskog procesa javno i jasno identifikuju, pogotovo ako propagiraju bilo kakav oblik "izlaska na ulice" i vaninstitucionalnog otpora,
U dokumentu "Banjalučka deklaracija: prijedlog mjera za zaštitu Republike“ , ističe se da svaki javni učesnik u političkom životu treba da bude obavezan, ili u najmanju ruku naveden, da se jasno izjasni o svom viđenju državno-političkog statusa Republike Srpske, odnosno da jasno izjavi da li je za očuvanje Republike Srpske kao državno-pravnog entiteta /unutar ili van BiH/.
Državni mediji treba redovno da budu otvoreni za pripadnike parlamentarne političke opozicije, i da omogućavaju redovnu kvalitetnu debatu između različitih političkih opcija.
Pogotovo treba obezbijediti kvalitetnu javnu debatu, uz učešće predstavnika vlasti i opozicije, o ključnim pitanjima poput budućnosti Srpske unutar BiH, NATO-integracija, EU-integracija, veza sa Srbijom, veza sa Rusijom.
Po ugledu na javne razgovore sa nacijom ruskog predsjednika Vladimira Putina, predstavnici vlasti treba da organizuju slične forume putem elektronskih medija.
Treba napraviti vidljive, pravosudno potvrđene korake u suzbijanju korupcije u državnom aparatu, radi povratka ili jačanja poverenja građana u institucije.
Za početak, treba bar jedan sektor privrede javno i dokazivo otvoriti za ravnopravnu tržišnu konkurenciju, kako bi se pokazalo da postoji ekonomska perspektiva mimo političko-koruptivnih kanala.
Po američkom modelu, treba početi sa stvaranjem uslova za institucionalizovanu saradnju između nauke i privrede, za početak na bar jednom polju u kojem se mogu postići najbrži i najvidljiviji rezultati.
Na spoljno-političkom planu, navodi se dalje u Dokumentu, potrebno je jačanje političkih, kulturnih, privrednih i medijskih veza sa Rusijom kao jedinom zainteresovanom velikom silom kojoj nije u interesu ukidanje Republike Srpske ili njeno utapanje u unitarnu BiH, uz argumentaciju da te veze zaslužuju da budu, u najmanju ruku, u simetriji sa vezama sa državama EU.
Učesnici naučnog skupa na temu "Obojene revolucije kao instrument geopolitičke transformacije" navode da je u "Politici društvene samozaštite" od samog eventualnih "protesta" neophodno striktno provođenje svih zakona i beskompromisna nulta tolerancija njegovog kršenja.
To treba činiti shodno tome da li je i kako skup prijavljen i odobren, na kojoj lokaciji i u kom trajanju, a nulta tolerancija je u vezi sa nasiljem ma kog tipa, nepoštovanje megafonom datog naloga za razilaženje mase, nanošenje štete objektima ili vozilima ili fizičkih napada na snage reda.
Scenaristi "protesta" redovno računaju na oklijevanje snaga reda da već na startu odlučno djeluju, što im omogućava da od početka uspostave fizičku kontrolu nad nekom simbolički značajnom lokacijom koja, potom, prerasta u fokus dalje akcije.
Očuvanje kontrole nad javnim prostorom ključ je opstanka legalne vlasti koja se nađe na udaru scenarista promjene vlasti. Taj zadatak iziskuje izvrsno opremljene, vrhunski istrenirane i visoko motivisane policajce specijalizovane za kontrolu mase (crowd control), tj. policijske profesionalce spremne za sprečavanje kršenja javnog reda i mira velikog obima.
Redovni policijski sastav Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske nije adekvatno opremljen niti obučen, taktički ili psihološki, za taj izuzetno složen zadatak - navedeno je u Deklaraciji.
Ovo ne iznenađuje: izazovi kontrole mase u kontekstu "obojenih revolucija“ ukazuju da redovna policija nije dorasla tom zadatku. Jedno je kontrolisati fudbalske navijače, a drugo spriječiti pažljivo planirani ulični državni udar.
Specijalna jedinica policije Republike Srpske ima kao svoj primarni zadatak borbu protiv teororizma i organizovanog kriminala. Ona ima u svom sastavu snajperiste, ronioce, SMV tim, vodiče pasa itd, ali ne i specijalce za kontrolu mase.
Nepostojanje usko specijalizovane policijske jedinice za kontrolu mase krije dvojaku opasnost već uočenu drugdje na poprištima "obojenih revolucija": da policija neće uspješno sasjeći bezakonje na startu, kao i da će kasnije naglo eskalirati nasilje uz upotrebu vatrenog oružja - što režiseri protesta zapravo i žele.
Iz navedenih razloga neophodno je da se formira specijalizovana interventna jedinica MUP Srpske za očuvanje javnog reda, po ugledu na slične specijalizovane jedinice u svijetu koje su dokazale svoju efikasnost. Personal nove jedinice treba birati među najkvalitetnijim pripadnicima postojećeg policijskog sastava.
Adekvatna oprema /oklopni transporteri, vodeni topovi sa ofarbanom tečnošću, šljemovi i tjelesni oklopi bez ranjivih tačaka, providni štitovi, gas maske, suzavac, pištolji sa gumenim mecima, tejzer, biber sprej, psi, konji itd.c neophodna je na startu da bi se pristupilo intenzivnoj i kontinuiranoj taktičkoj obuci.
Posebno je značajno u okviru teoretske nastave upoznati pripadnike interventne jedinice sa tehnologijom uličnih prevrata, odnosno sa tehnikom inicijatora i izvršilaca "promjena režima“, a taj značajan aspekt nije bio prisutan na primjer u obuci ukrajinskog Berkuta.
Ako se pripadnicima buduće interventne jedinice detaljno objasni razlika između privida i suštine "protesta", to će ih učiniti moralno i psihološki spremnijim da u izvršenju zadataka ostanu smireni ali nepokolebljivi.
U Deklaraciji s navodi da je potrebno pripremiti i usvojiti zakon kojim se reguliše rad "nevladinih organizacija" u Republici Srpskoj. Niz institucija u Banjaluci koje po ciljevima, ideološkim smjernicama i metodama rada odgovaraju beogradskim ekspoziturama istog centra /poput Helsinškog odbora za ljudska prava, Fonda za humanitarno pravo itd/, predstavljaju ključni logistički temelj promjene režima.
Te NVO su puke ekspoziture zapadnih centara moći. One važnije već godinama dobijaju novac iz fondova američkih kvazinezavisnih tijela poput Nacionalne fondacije za demokratiju /National Endowment for Democracy/ i Nacionalnog demokratskog instituta /National Democratic Institute/, čije finansiranje je u cjelini ili najvećim dijelom pokriveno iz budžeta američke vlade.
Zakon Republike Srpske o radu tih NVO treba da bude samo kopija američkog Zakona o registraciji stranih agenata /Foreign Agents Registration Act, FARA/, kojim se reguliše aktivnost pravnih i fizičkih lica u SAD čiji rad finansiraju strane vlade.
Taj zakon propisuje potpunu transparentnost istih onih djelatnosti koje američki Stejt department bogato finansira širom svijeta. U SAD federalni zakon o predizbornim kampanjama /Federal Election Campaign Act/ izričito zabranjuje ma kakvo strano miješanje u američki politički proces.
Takvo miješanje, međutim, vlasti SAD smatraju legitimnim i poželjnim kada ga u bivšoj SFRJ /ili širom bivšeg SSSR/ provode štićenici Vašingtona pod firmom "podsticanja demokratije".
Krajnje je vrijeme da i Narodna skupština Srpske uzme u razmatranje jedan američkom modelu sličan zakon o stranom finansiranju tzv. nevladinog sektora. Ne treba da bude ni u kom smislu stroži ili više restriktivan od onog koji važi u SAD: ko god dobija strane pare, neka se registruje kao "agent stranih interesa".
Potom neka i dalje radi svoj posao kao i do sada, ali će u medijima i javnim izjavama čelnika Republike Srpske biti savršeno legitimno okarakterisan kao "strani agent". Na neizbježne primjedbe o "suzbijanju demokratije" treba odgovoriti da nju, naprotiv, takvim zakonom Srpska zapravo jača i širi, usvajajući bogata iskustva i praksu najdemokratskije zemlje svijeta.
Polazeći od iskustva drugih država koje su se našle na meti ovog prevratničkog procesa, učesnici skupa "Obojene revolucije kao instrument geopolitičke transformacije" smatraju da bi, za početak, mjere koje se javnosti i Vladi Republike Srpske preporučuju u ovom dokumentu bile primjerene zadatku anticipiranja i sprečavanja procesa nedemokratskih političkih promjena.
Te promjene su najčešće propraćene nasiljem i uvijek su, bez izuzetka, svuda služile ne lažno proklamovanim ciljevima, već kao instrument za nametanje strane dominacije.
Deklaraciju su potpisali - direktor "Istorijskog projekta Srebrenica" Stefan Karganović, glavni urednik Fonda strateške kulture, magistar istorijskih nauka, naučni saradnik Centra za proučavanje savremene balkanske krize Instituta za slavistiku Ruske akademije nauka Ana Filimonova, politikolog, analitičar Fonda strateške kulture i direktor kancelarije FSK u Beogradu Aleksandar Pavić, profesor politike i međunarodnih odnosa, Univerzitet u Banjaluci, Srđa Trifković i profesor pravnih nauka i nauka bezbjednosti Predrag Ćeranić.
Koorganizatori skupa u Banjaluci su "Fond strateške kulture" iz Moskve i "Istorijski projekat Srebrenica" iz Haga.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.