Nikola Tesla jedan je od najvećih pronalazača u istoriji tehnološkog razvoja čovječanstva.
Djelovao je na polju elektrotehnike i mašinstva. Najpoznatiji je po svojim doprinosima u dizajniranju savremenog sistema distribucije električne energije koristeći se izmjeničnom strujom.
Najpoznatiji i nama najzanimljiviji pioniri bežične telegrafije ili radiotelegrafije bili su Nikola Tesla i njegov takmac, Guljelmo Markoni. Potonji je zahvaljujući poslovnoj i političkoj umreženosti bolje kapitalizovao svoj angažman na polju radiotelegrafije, a za doprinos razvoju bežične telegrafije 1909. godine dobio je i Nobelovu nagradu za fiziku, zajedno s Nijemcem Karlom Ferdinandom Braunom.
Iako je Tesli priznanje za pionirski rad na polju radiotehnike za života nepravedno uskraćeno, skromnu zadovoljštinu dobio je šest mjeseci nakon smrti, početkom 1943. kad Vrhovni sud Sjedinjenih Američkih država donosi pravorijek da je Nikola Tesla prvi patentirao principe radio prenosa, usprkos tome što je Markoni prvi uspješno primijenio te principe u komercijalne svrhe.
Tajna služba je bila jako zainteresovana za Teslu
Nikola Tesla preminuo je 1943. godine u Njujorku u dobi od 86 godina. Uzrok smrti bio je srčani ugrušak, a umro je u sobi broj 3327 hotela New Yorker. U spremištima hotela nalazile su se goleme količine Teslinih dokumenata koje je napisao tokom života. Povodom Tesline smrti počasni govor na radiju održao je njujorški gradonačelnik Fiorelo La Guardia.
Teslinom svečanom pokopu prisustvovalo je oko 2000 ljudi, među njima i nobelovci. Nakon njegove smrti američka vlada zaplijenila je dva kamiona njegovih stvari, a o svemu je prije nekoliko godina detalje objavio američki FBI, slijedom zakonske obaveze. Riječ je o dokumentima koji su pronađeni u hotelskoj sobi u kojoj je umro, a nekoliko njih odnosi se na takozvanu ‘zraku smrti’, oružje za koje je naučnik tvrdio da ga je ne samo osmislio nego i izradio. Tadašnji šef FBI-a J. Edgar Huver dao je Teslinim dokumentima oznaku visoke tajnosti jer je smatrao da mogu biti potencijalno opasni u rukama neprijatelja. Podsjetimo, radilo se o periodu Hladnog rata.
Nakon što je FBI deklasifikovao dokumente, otkriveno je da je vlada SAD-a stvarno bila zainteresovana za ‘zraku smrti’, oružje koje bi moglo obarati avione. Dokumenti potvrđuju i da su postojali planovi da FBI čak uhapsi Teslinog člana porodice,, za kojeg su vjerovali da se želi domoći neprocjenjivih bilješki slavnog genija.
FBI: Sava Kosanović je ‘počistio’ Tesline dokumente
Poslije vijesti o smrti, u Teslinu je hotelsku sobu stigao njegov nećak Sava Kosanović, prijeratni političar, zatim ministar u kraljevskoj vladi, potom ministar u vladi bana Ivana Šubašića, a nakon rata jugoslovenski ambasador u SAD-u te ministar informisanja u Titovoj vladi. FBI je u početku tvrdio kako je Kosanović “počistio” sve papire iz apartmana, no uprava hotela, koja je nadgledala otvaranje sefa, potvrdila da je Kosanović, uz Teslinu potvrdu o američkom državljanstvu, odnio samo tri slike i jednu knjigu.
U jednom od objavljenih dokumenata izražava se zabrinutost zbog činjenice da je Tesla naturalizovani američki građanin te da SAD zbog toga neće imati jurisdikciju nad njegovom imovinom. Nikola Tesla iza sebe je ostavio mnoštvo papira, ali ne i oporuku iz koje bi se moglo zaključiti kome bi se to moglo dati na čuvanje. Stoga su potencijalni nasljednici mogli biti njegovih petoro nećaka, od kojih su dvojica, Sava Kosanović i Nikola Trbojević, u trenutku njegove smrti živjeli u SAD-u.
Planirali uhapsiti nećaka
Da je FBI namjeravao uhapsiti Savu Kosanovića, navela je Margaret Cheney u knjizi “Tesla: Čovjek izvan vremena”.
“Ured FBI-a u Vašingtonu otišao je tako daleko da je njujorškom uredu dao nalog da ‘diskretno preuzme stvari u svoje ruke’ preko državnog tužioca u Njujorku, uz napomenu kako je potrebno uhapsiti Savu Kosanovića pod optužbom za provalu kako bi došli do raznih papira za koje je dojavljeno da ih je uzeo iz Teslina sefa”, navela je M. Cheney.
“…rečeno nam je da bi trebalo osigurati materijal koji je navodno uzeo Kosanović, jer je, ako je to zaista velika tajna, od velike važnosti da ne dođe u novine, gdje bi neprijatelji mogli imati uvid u materijal”, navodi se.
Memorandum u dokumentima FBI datiran je na 9. januara 1943. i u njemu stoji da je Tesla izvodio mnoge eksperimente vezane za bežično prenošenje struje, “poznato kao zraka smrti”, prenosi Dnevno.hr.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.