U popularnoj priči o Uskršnjem ostrvu, izoliranom vulkanskom ostrvu u jugoistočnom Pacifiku, došlo je do ekološkog genocida u 17. vijeku. Prema ovoj teoriji, Rapa Nui narod, koji je na ostrvu živio vijekovima, iskrčio je šume, lovio do izumiranja morske životinje i na kraju uništio vlastitu okolinu. To je dovelo do pada stanovništva, ratova i kanibalizma, ostavljajući prostor u ruševinama s ogromnim moaijama, kamenim glavama isklesanim u čast predaka, kao jedinom svjedočanstvu nekadašnje civilizacije.
Ali, nova istraživanja pokazuju da ova priča o ekološkom kolapsu možda nije istinita. Umjesto toga, dokazi upućuju na to da su na pad stanovništva Uskršnjeg ostrva uticali složeniji činioci, uključujući uvedene bolesti i trgovinu robljem.
Jedan od glavnih argumenata u prilog teoriji ekološkog genocida bio je pad broja drveća na ostrvu. Međutim, nedavna istraživanja su pokazala da je šuma na Uskršnjem ostrvu bila prirodno rijetka čak i prije dolaska ljudi. Osim toga, postoje dokazi da su Rapa Nui ljudi sadili i održavali drveće, što ukazuje na to da nisu namjerno uništavali šume.
Još jedan argument u prilog teorije ekološkog genocida bio je nestanak morskih životinja na ostrvu. Međutim, istraživanja su pokazala da su ove životinje nestajale i u drugim dijelovima Pacifika u to vrijeme, vjerovatno zbog klimatskih promjena i prekomjernog lova drugih naroda.
Najznačajniji dokaz protiv teorije ekološkog genocida dolazi iz arheoloških istraživanja. Pronađeni su dokazi o tome da je stanovništvo Uskršnjeg ostrva u stvari raslo tokom perioda za koje se pretpostavlja da se dogodio ekološki kolaps. Osim toga, postoje dokazi o tome da su Rapa Nui ljudi bili izvrsni poljoprivrednici i da su razvili inovativne tehnike za upravljanje svojom okolinom.
Novi dokazi upućuju na to da su na pad stanovništva Uskršnjeg ostrva uticali složeniji činioci, uključujući uvedene bolesti i trgovinu robljem. Evropljani su na ostrvo donijeli bolesti poput bolika i ospica, na koje Rapa Nui narod nije imao imunitet. Ove bolesti su uzrokovale masovnu smrtnost, što je dovelo do pada stanovništva i društvenih nemira.
Osim toga, Rapa Nui narod je bio zarobljen i prodan u ropstvo na brodovima koji su plovili Pacifikom. To je dovelo do daljeg pada stanovništva i gubitka znanja i vještina.
Pad Uskršnjeg ostrva bio je složena i tragična priča, ali nije bio rezultat ekološkog genocida. Rapa Nui narod bio je izdržljiv i prilagodljiv narod koji je vijekovima živio u skladu sa svojom okolinom. Njihova sudbina bila je obilježena dolaskom Evropljana i bolestima i trgovinom robljem koje su donijeli sa sobom.
Važno je napomenuti da su ova istraživanja još u toku i da se naša razumijevanje istorije Uskršnjeg ostrvaa stalno razvija. Međutim, dokazi upućuju na to da je priča o ekološkom kolapsu možda previše pojednostavljena i da ne uzima u obzir složene činioce koji su uticali na pad ovog fascinantnog naroda i kulture, prenosi "Svijet Kulture".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
